انرژی حرارتی خورشیدی منبع فراوان و بی­نظیر تجدیدپذیر است که اگر با واحدهای ذخیره­سازی ترکیب شود به عنوان گزینه­ای جذاب و قابل رقابت با تجهیزات متعارف مطرح می­شود. سیستم ذخیره­سازی بستر متراکم (PBSS) یکی از روش­های ذخیرۀ انرژی گرمایی خورشیدی است که به دلیل سادگی و مقرون به­صرفه بودن، برای کاربردهای گرمایش گلخانه­ها، خشک­کردن محصول و گرمایش فضا استفاده می­شود. در این مطالعه پارامترهای تاثیرگذار بر عملکرد PBSSها و پارامترهای استفاده شده برای ارزیابی عملکرد آن ها شرح داده شده­اند. در ادامه به ارزیابی اقتصادی و برخی از کاربردهای PBSS پرداخته شده است. از میان دو نوع بستر ثابت و بستر سیال، اگرچه سیستم های بستر سیال نرخ های بالاتری از انتقال گرما و جرم را ارائه می کنند اما مشکلات فنی بیشتری در طراحی و ساخت دارند. از میان دو نوع جریان شعاعی و جریان محوری، سیستم شعاعی می­تواند بازدهی مشابه سیستم محوری را با هزینه بیشتر بدست آورد. از میان مواد جامد مورد استفاده در بستر ثابت، چدن بالاترین سطح چگالی انرژی را داراست، اما سنگریزه­ها به دلیل دوره برگشت هزینه کمتر نسبت به چدن، توصیه می­شوند. برخی مقالات، عملکرد ماسه را از بقیه مواد بهتر دانستند. هندسه مستطیلی برای سطح مقطع مخزن ذخیره­سازی کمترین هزینه واحد ذخیره­سازی را دارد، اما افت فشار زیادی را به علت اثرات گوشه­ای ایجاد می­کند. در یک مطالعه که از PBSS برای کشت گلخانه­ای در طول شب استفاده کردند، به این نتیجه رسیده­اند که اگر سیستم سه ماه در سال کار کند، دوره بازپرداخت هزینه پنج سال خواهد بود.

در این مقاله حل تحلیلی برای گرمایش یک بستر متراکم ذخیره کننده گرمای محسوس (sensible heat storage packed bed) با دیواره های عایق توسط یک جریان تراکم ناپذیر با فرض عدم تعادل گرمایی ارایه و اثبات شده است که در این حالت انتقال حرارت یک بعدی میباشد یک بعدی بودن انتقال حرارت برای حالتی که دیواره ها عایق است در هیچکدام از مراجع به صورت تحلیلی اثبات نشده است. در ابتدا باید مدلی برای شبیه سازی اختلاف دما بین سیال و فاز جامد بکار گرفته شود. این مدل با استفاده از معادله انرژی بدست میاید. بعد از شبیه سازی ریاضی مساله، با استفاده از روش اختلال (Perturbation) حل تحلیلی مساله بدست آمده است. میتوان نشان داد که اختلاف دما بین سیال و فاز جامد شامل مولفه های دایم و گذرا میباشد. برای حل از روش جداسازی متغیرها استفاده شده و جواب مساله به صورت دایم و گذرا بدست آمده است. دامنه جواب گذرا با افزایش زمان کاهش مییابد.

شار گرمای محسوس و شار گرمای نهان از جمله متغیرهایی هستند که وابستگی زیادی به دما دارند و از طرفی اکثر متغیرهای هواشناسی وابسته به دما می باشند. لذا در این پژوهش قصد داریم با بررسی سیر تغییرات شار گرمایی محسوس و گرمای نهان و نسبت بین این دو به بواکاوی و آشکارسازی تغییرات اقلیمی ایران بپردازیم. بدین منظور از داده های باز تحلیلی NCEP/NCAR شامل شار گرمای محسوس و نهان طی دورۀ 1948-2020 در محدوده ایران استفاده شد. از نسبت این دو شار گرمایی، میزان ضریب باون محاسبه شد. برای تحلیل فضایی زمانی – مکانی آنها از روش های درون یابی استفاده شد. ضمن اینکه با بهره گیری از روش های ناپارامتریک من کندال و شیب سن تغییرات فضایی و زمانی نیز بررسی شد. بخش اوّل نتایج نشان داد که به لحاظ مکانی میزان ضریب باون تابعی از عرض جغرافیایی و ناهمواری ها می باشد. و به لحاظ زمانی کمترین مقدار مربوط به ماه ژانویه و بیشترین مقدار مربوط به ماه ژوئیه است. نتایج بخش دوّم بیانگر این مطلب است که ضریب باون در طول زمان دارای سیر و روندی مثبت است. سیر صعودی آن بیانگر افزایش ضریب خشکی کشور است. به طوری که این وضعیت در روند مثبت و افزایش دما قابل مشاهده است.

با توجه به اهمیت تغییرات شار گرمای محسوس در تغییر موازنه ی انرژی سطحی و تغییرپذیری آب و هوایی مناطق مختلف، در این مطالعه داده های دمای هوا، دمای سطح زمین، و سرعت باد از داده های شبکه بندی NCEP/NCAR برای یک دورة 34 ساله (1980 2014) دریافت و بر اساس آن شار گرمای محسوس در همة ایران محاسبه شد. محاسبات مربوط به شار گرمای محسوس برای بهار و تابستان بر اساس رابطة حجمی انجام گرفت. میانگین متحرک و ناهنجاری متغیرها و روند تغییرات با تحلیل رگرسیون خطی، چندجمله ای، و ضریب همبستگی پیرسون انجام گرفت. نتایج نشان داد، در مقایسه با روند شار تابستان (039/0)، شار گرمای محسوس بهار با ضریب رگرسیون خطی (18/0) تغییرات شدیدتری را نشان می دهد. شاید ناهمگونی گرمایش سطحی در بهار موجب تغییرات دمایی بیشتری بین هوا و سطح می شود و ناهنجاری سرعت باد را نسبت به تابستان افزایش می دهد. در مقایسه با مؤلفه های دمایی، تغییرات باد تأثیر بیشتری در شار گرمای محسوس تابستانی می گذارد. ضریب تعیین چندجمله ای نشان می دهد که سرعت باد بیست درصد تغییرات شار گرمای محسوس تابستان را توجیه می کند. نواحی غرب، شمال غرب، مرکز، و کرانة جنوبی خزر بیشترین تغییرات شار گرمای محسوس را در دورة گرم و همچنین حداکثر تغییرات دمای هوا و دمای سطح را به خود اختصاص داده اند.

افلاطون را معمولا سرسلسله کسانی می شمارند که عالم محسوس و اشیای طبیعی را در برابر عالمی معقول و موجوداتی ماورای طبیعی قربانی کرده اند. این سخن تا اندازه ای درست است. در آثار افلاطون به شواهد فراوانی بر می خوریم که از پایین تر بودن مرتبه عالم محسوس نسبت به مرتبه عالم معقول، و پایین تر بودن مرتبه ادراک حسی نسبت به مرتبه معرفت عقلی، حکایت می کند. اما اولا، کسانی جلوتر از او بوده اند که حس و محسوسات را بی اعتبار خوانده اند؛ ثانیا، شکاکیت نظری و آشفتگی عملی ناشی از حس گرایی باعث شده است که افلاطون در عالمی معقول به دنبال یقین نظری و ثبات عملی بگردد؛ و ثالثا، عالم محسوس در نظر او بهره مند از واقعیت است و همین بهره مندی باعث می شود که نتوانیم آن را توهم محض بشماریم. وجود عالم محسوس و ادراک حسی آن مقدمه ای ضروری برای رسیدن به معرفت عالم معقول است. از منظر هستی شناختی نیز فرض عالم معقول چیزی از واقعیت عالم محسوس نمی کاهد.

کانت در فلسفه استعلایی خویش، پدیدار (فنومن) را حقیقتی تالیف یافته از کثرات شهود حسی و مقومات پیشینی ذهن معرفی کرده و آن را از ناپدیدار (نومن) تفکیک کرده است. به عقیده وی، ساحت «محسوس» طبیعت، ساحتی تجربی، متعین و مکانیکی است که تحت مفاهیم و اصول پیشینی ذهن و فاهمه، کلیت و ضرورت یافته است، حال آنکه ساحت «فوق محسوس» از مفاهیم و اصول متعین فاهمه آزاد است. عرصه اخیر که به عنوان عرصه اعیان و حقایق فی نفسه معرفی شده است، نقشی بسیار اساسی در نظام فلسفه کانت ایفا می کند زیرا با تبیین مواردی چون احساس زیباشناختی، امکان گذر از طبیعت به آزادی، بنیادهای نظریه معرفت، اخلاق و دین و درنهایت، تبیین ارگانیسم های زنده و غیرزنده طبیعی، حلقه های متعددی از زنجیره نظام فلسفه کانت را تاسیس، تکمیل و به هم متصل می سازد. اما این ساحت که کانت در نقد اول به صراحت امکان دست یابی به آن را نفی کرده است چگونه حاصل می آید؟ و درصورت حصول، چگونه با دعاوی کانت در خصوص محدودیت معرفت تجربی قابل جمع است؟ این نوشتار درصدد است علاوه بر تبیین چگونگی حصول فرولایه فوق محسوس در اندیشه کانت و کاربردهای متعدد این ساحت، سازگاری آن با دیگر مبانی اندیشه وی را نیز نشان دهد.

در این مقاله، بازگشت ناپذیری در یک سیستم ذخیره کننده حرارتی مورد بررسی قرار گرفته است. سیستم از دو استوانه هم محور تشکیل شده است. سیال عامل در استوانه داخلی جریان دارد و استوانه خارجی از ماده ذخیره کننده پر شده است. نحوه کار سیستم به صورت تناوبی می باشد. معادلات دیفرانسیل حاکم بر انتقال حرارت در سیال، دیواره و محیط ذخیره کننده به صورت عددی حل شده اند. پس از انجام یک سری کارهای آزمایشگاهی و کسب اطمینان از صحت نتایج عددی بدست آمده، تاثیر عوامل مختلف بر بازگشت ناپذیری سیستم مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که نسبتهای هندسی ذخیره کننده تاثیر زیادی بر بازگشت ناپذیری دارد. همچنین، تعداد سیکلهای لازم برای رسیدن به سیکل پایدار با بازگشت ناپذیری در ذخیره کننده نسبت مستقیم دارد. سرانجام، پیشنهادهایی برای کاهش بازگشت ناپذیری در راستای بهینه کردن یک سیستم ذخیره کننده حرارتی ارایه شده است.